İran’ın 8 Ocak sabahı Ukrayna Hava Yolları’na ait yolcu uçağını ‘yanlışlıkla’ füzeyle vurduğunu ilk başta gizleyip örtbas etmeye çalışması ülke çapında protestolara neden oldu. Önceki akşam başkent Tahran’da yüzlerce kişi sokaklara çıkarak 176 sivilin füzeyle öldürüldüğü olay nedeniyle yetkililerin hesap vermesi çağrısında bulundu. İki üniversitenin çevresinde toplanan göstericilere polis müdahale etti. Yüzlerce kişi dini lider Ayetullah Ali Hamaney karşıtı slogan atarak, kısa süre önce ABD tarafından öldürülen İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun özel Kudüs Gücü komutanı General Kasım Süleymani’nin posterlerini parçaladı. Toplanan kalabalık “Devrim Muhafızları utan”, “Yalancılar istifa”, “Bana fitneci deme, fitneci sensin” şeklinde sloganlar attı. Önceki akşam Tahran’da başlayan gösteriler dün İsfahan’ın da aralarında bulunduğu birçok kentteki küçük çaplı eylemlerle sürdü. Göstericilerin yayılmasından duyulan endişe nedeniyle başkent Tahran’da çok sayıda güvenlik gücü sokaklara konuşlandı.
İran, 8 Ocak’ta Tahran’dan Kiev’e giden yolcu uçağını füzeyle düşürmüş, ilk başta uçağın “motor arızası” nedeniyle düştüğü iddiasını ortaya atan İran hükümeti gerçeği üç gün gizlemeye çalışmıştı. Önceki gün ise İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade, uçağın “seyir” (cruise) füzesi sanılarak hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü itiraf etmişti.
FARSÇA TWEET’LE DESTEK
ABD Başkanı Donald Trump, İran’da düşürülen Ukrayna uçağı için düzenlenen anma programını hükümet karşıtı protestoya dönüştüren göstericilere ilk kez Farsça tweet’lerle destek verdi. Trump, protestoculara seslenerek, “İran’ın cesur ve acı çeken halkına: Başkanlığımın başından beri yanınızda durdum ve benim yönetimim sizinle birlikte olmaya devam edecek. Protestolarınızı yakından takip ediyoruz ve cesaretinizden ilham alıyoruz” ifadelerini kullandı. Attığı ikinci tweet’te ABD Başkanı, “İran hükümeti, İran halkının devam eden protestoları ile ilgili insan hakları gruplarına, gerçekleri izlemeleri ve raporlamaları için izin vermelidir” değerlendirmesini yaptı. Trump hem İngilizce hem Farsça paylaştığı üçüncü mesajda da, “İran’ın liderlerine: Protestocuları öldürmeyin. Zaten binlercesi sizin tarafınızdan ya öldürüldü ya da hapsedildi. Dünya sizi izliyor, daha önemlisi, ABD izliyor. İnterneti açın ve muhabirlere özgürlük verin. Harika İranlıları öldürmeyi durdurun!” ifadelerini kullandı.
Öte yandan, Kanada Başbakanı Justin Trudeau dün bir gazetecinin “Uçağın kazara düşürüldüğünden emin misiniz?” sorusu üzerine, “Bu konu kesinlikle bizim daha iyi yanıtlar edinmemiz gereken bir mesele” dedi.
‘DIŞLANAN ÜLKE OLUR’
İran’ın önceki gün İngiliz büyükelçiyi kısa süre için gözaltına alması İngiltere’nin sert tepkisine neden oldu. İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, ülkesinin Tahran Büyükelçisi Rob Macaire’in gözaltına alınmasının, uluslararası hukukun “fahiş biçimde ihlali” olduğunu söyledi. İran hükümetinin bir yol ayrımında olduğunu belirten Raab, “Beraberinde getireceği bütün siyasi ve ekonomik yalıtılmışlıkla dışlanmış ülke konumuna doğru yürüyüşüne devam edebilir ya da gerilimi düşürecek adımlar atarak ileri açılan diplomatik bir yola girebilir” dedi. Düşen uçakta hayatını kaybedenler için düzenlenen anma etkinliğine katılan İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi Rob Macaire, “yıkıcı eylemleri organize etmeye çalıştığı” iddiasıyla gözaltına alınmış, bir süre sonra serbest bırakılmıştı.
Ukrayna’nın başkenti Kiev’e gitmek üzere Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’ndan havalanan Boeing 737 tipi yolcu uçağı, 8 Ocak Çarşamba sabahı kalkıştan kısa süre sonra düşürülmüş, uçakta bulunan 176 kişiden kurtulan olmamıştı.
NETANYAHU: YALAN SÖYLEDİLER
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Ukrayna Hava Yollarına ait yolcu uçağının düşürülmesi konusunda İran yönetiminin tüm dünyayı aldattığını belirtti. Netanyahu dün, haftalık olağan kabine toplantısı öncesi yaptığı açıklamada gündemdeki konuları değerlendirdi. Ukrayna Hava Yollarına ait yolcu uçağında hayatını kaybedenlerin ailelerine ve yakınlarına başsağlığı dileyen Netanyahu, uçağın düşürülmesi nedeniyle Tahran yönetimini hedef alarak şunları söyledi:
“İran yalan söyledi. Tıpkı nükleer programında yalan söyledikleri gibi, şimdi de düşürülen Ukrayna uçağı hakkında yalan söylüyorlar. Başından bu yana düşürdüklerini biliyorlardı. Bu olayın kasıtsız bir düşürme olduğunu biliyorlardı ancak kasıtlı olarak yalan söylediler. Tüm dünyayı aldattılar.”
Netanyahu ayrıca, düşen uçakta hayatını kaybedenler için düzenlenen anma programını protestoya dönüştüren göstericilere destek verdi.
Sayfa başına git