Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve "Dijital Aşı Pasaportu" ya da "Dijital Yeşil Sertifika" olarak adlandırılan tasarı ile ilgili ayrıntılar, Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen tarafından kamuoyuna açıklandı.
Avrupa vatandaşlarının özellikle yaz tatili sırasında birlik sınırları içinde serbest dolaşımını amaçlayan Yeşil Sertifika, mobil telefonlardaki bir QR kodu veya bunun kağıda basılı değişik bir biçiminden oluşacak.
Ücretsiz olan sertifika, 3 ayrı grupta verilecek:
AB tarafından tanınan bir aşı uygulanmış kişiler
Kısa süre içinde yaptırdığı koronavirüs testi negatif çıkanlar
Son 6 ayda Covid -19'a yakalanan ve bu nedenle virüse karşı bağışıklık geliştiren kişiler.
Bu üç aşamalı yaklaşımla, henüz aşı sırası gelmemiş ya da aşı olmak istemeyen kişiler ile Avrupa İlaç Ajansı tarafından onaylanmamış aşıları uygulayan AB vatandaşlarına yönelik ayrımcılığın önlenmesi amaçlanıyor. Avrupa komisyonu, negatif test sonucu konusundaki sahtekarlıklara işaret ederek, üye ülkelerden bu konuda dikkatli olmalarını istiyor.
AB üyesi ülkelerin kendi ülkelerinde hazırladığı sertifikalar, kısa süre içinde birlik içindeki diğer devletlerin sertifikalarıyla uyumlu hale getirilecek. Örneğin Belçikalı bir turistin aşı ya da test sonucuna ilişkin sonuçları, İtalya'daki bir havalimanı görevlisi tarafından görülebilecek. Ancak Komisyon, bu işlemler sırasında Yeşil Sertifika'daki hassas tıbbi verilerin "yüksek düzeyde korunmasını" istiyor. Gerekli verilerin sağlanması ve saklanmasından AB üyesi ülkeler sorumlu olacak. Tıbbi verilerin AB düzeyinde saklanmasına gerek duyulmayacak.
Sertifika, sadece AB üyesi ülkeler ile İsviçre ve İzlanda gibi birlik üyesi olmayan ülkelere yönelik seyahatler için geçerli olacak. İzlanda, Perşembe gününden itibaren, Covid-19 aşısı olduğunu belgeleyen bir aşı sertifikasına sahip yabancıların, karantina ve negatif test zorunluğuna uymadan ülkeye girişine izin verileceğini açıkladı.
Rusya ve Çin tarafından üretilen aşıları uygulayan Macaristan ile Rus aşısı alımı anlaşması imzalayan Çekya (Çek Cumhuriyeti) gibi birlik üyesi ülkelerin de, negatif test sonucu ve kandaki antikor testleri nedeniyle, Yeşil Sertifika uygulamasına katılmaları bekleniyor.
AB'nin Adaletten Sorumlu Yüksek Temsilcisi Didier Reynders, dijital sertifikanın serbest dolaşım için bir koşul olmayacağını ve hiçbir şekilde ayrımcılık yapmayacağını söyledi. Reynders, "AB vatandaşlarının bu yaz güvenli ve en az kısıtlamayla seyahat etmelerini sağlayacak bir Avrupa yaklaşımı uygulayacağız" dedi.
Aşı pasaportu önerisi, geçen ay yapılan AB liderler zirvesinde gündem gelmişti. Salgın nedeniyle zor durumda olan ekonomisi büyük ölçüde turizme bağlı Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi üyeler, 2021 turizm sezonun rahat geçirebilmek için böyle bir düzenlemede ısrar ediyor.
AB üyesi ülkelerin hükümet ve devlet başkanları, önümüzdeki hafta sonunda yapılacak olağan bahar zirvesinde, Yeşil Sertifika önerisini tartışacak. Liderler zirvesinden sonra üye ülke parlamentoları ile Avrupa Parlamentosu'nun onayının ardından, yeni düzenlemenin Haziran ayı ortalarında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Yusuf ÖZKAN-BBC TÜRKÇE
Sayfa başına git