Dünya ticaretinde ve küresel ekonomide çok kritik bir konumda olan Süveyş Kanalı'nın geçişlerinde büyük bir tehdit unsuru haline gelen Yemen'deki Husiler, son dönemde ticari gemilere yönelik saldırıları artırırken sabaha karşı tansiyonu yükselten bir olay meydana geldi.
ABD Başkanı Joe Biden, TSİ sabaha karşı yaptığı açıklamada Avustralya, Bahreyn, Kanada ve Hollanda'nın da desteklediği ABD ve Birleşik Krallık'ın Husilere saldırı düzenlediğini açıkladı. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamaya göre Biden, "Bu saldırılar Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemiciliğe yönelik saldırılarına doğrudan bir yanıttır" dedi. Biden, Husilerin tarihte ilk kez ticari gemilere gemisavar balistik füze ile saldırdığını da vurguladı.
Biden, "Bu saldırı ABD'yi ki buna askeri personel, gemilerde çalışanlar, partnerlerimiz, uluslararası ticareti tehlikeye atarken taşımacılığın özgürlüğünü de tehdit etti" dedi.
Beyaz Saray'ın yayınladığı ortak açıklamada 10 ülkenin hükümetinin imzası yer aldı. Bu ülkeler Avustralya, Bahreyn, Kanada, Danimarka, Almanya, Hollanda, Yeni Zelanda, Güney Kore, Birleşik Krallık ve ABD olarak kayıtlara geçti.
HUSİLER MİSİLLEME YAPTI
Yemen'deki İran destekli Husiler, ABD ve İngiltere'nin Yemen'e yönelik düzenlediği saldırılara yanıt olarak Kızıldeniz'de ABD-İngiliz savaş gemilerinin hedef alındığını duyurdu.
ABD ve İngiliz savaş uçaklarının Yemen'de birkaç kentte bazı noktalara yönelik hava saldırısı düzenlediği açıklandı. Yemen'deki yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, ABD ve İngiliz savaş uçakları gece saatlerinde Yemen'in Sana, Hudeyde ve Taiz kentlerinde bazı noktalara hava saldırısı düzenledi.
Saldırılara ilişkin detaylı bilgi paylaşılmazken, düzenlenen hava saldırılarına ilişkin sosyal medya hesaplarından görüntülere yer verildi.
ABD'nin savaş uçakları, gemiler ve denizaltılar ile hedeflerini vurduğu belirtilirken, "Bu operasyonun sembolikten öte olmasına karar verildi" denildi. Yemen'in başkenti Sana başta olmak üzere birçok şehirdeki hedeflerin vurulduğu kaydedildi.
Görgü tanıkları Sana Havalimanı yakınlarındaki askeri üssün, Taiz Havalimanı yakınlarındaki bir askeri bölgenin, Husilere ait bir donanma merkezinin ve bir düer askeri merkezin de vurulduğunu aktardı.
İNGİLTERE'DEN AÇIKLAMA
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Kraliyet Hava Kuvvetlerinin, Yemen'de Husiler tarafından kullanılan askeri tesislere yönelik "hedefli saldırılar" gerçekleştirdiğini teyit etti. Sunak, Kızıldeniz'deki Husileri hedef aldıkları hava saldırılarına ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin, Yemen'de Husiler tarafından kullanılan askeri tesislere "hedefli saldırılar" düzenlediğini belirten Sunak, son aylarda Husilerin Kızıldeniz'de ticari gemiciliğe karşı bir dizi tehlikeli ve istikrarı bozucu saldırı gerçekleştirerek İngiliz ve diğer uluslararası gemileri tehdit ettiğini, hayati ticaret rotasında büyük aksamalara yol açtığını ve emtia fiyatlarını yükselttiğini kaydetti.
Söz konusu eylemleri "pervasız" olarak niteleyen Sunak, bu eylemlerin denizde hayatları riske attığını ve Yemen'deki insani krizi daha da kötüleştirdiğini ifade etti.
TOMAHAWK FÜZELERİYLE VURDULAR
Amerikan medyasına açıklama yapan bazı Amerikalı yetkililer ise ABD ve İngiltere ordu kuvvetlerinin en az 12 Husi hedefini vurduğunu duyurdu. Haberlerde savaş uçakları ve Tomahawk füzelerinin kullanıldığı kaydedildi.
BIDEN'A ABD'DEN TEPKİ GELDİ
ABD'nin haber vermeden şafak operasyonu düzenlemesine ise bazı Demokratlar çok sert tepki gösterdi. California vekili Ro Khanna, Biden'ın önce Kongre'ye gelerek bilgilendirme yapması ve onay alması gerektiğini söyledi. Khanna, "Başkan'ın Yemen'de Husilere yönelik bir saldırı gerçekleştirmeden ve Orta Doğu'da bir başka anlaşmazlığa karışmadan önce Kongre'ye gelmesi gerekiyordu" dedi.
RUSYA HEMEN HAREKETE GEÇTİ
İngiltere ve ABD'nin Yemen'e askeri saldırı düzenlemesinden çok kısa bir süre sonra Rusya, diplomatik bir adım atarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni acil toplanmaya çağırdı. Görüşmede ABD ve İngiltere'nin Yemen'e saldırısının masaya yatırılması talep edildi. Rusya'nın BM Daimi Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada, "Rusya, 12 Ocak'ta BM Güvenlik Konseyi'nin acilen toplanmasını talep ediyor" denildi.
"YEMEN'İN YANITI GECİKMEDİ"
Husilerin siyasi büro üyesi Ali el-Kahhum, X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, "Yemen'in yanıtı (ABD ve İngiltere'ye) gecikmedi. Yemen silahlı kuvvetleri, Kızıldeniz'deki ABD-İngiliz savaş gemileri ile askeri bölge ve üslerine güçlü bir şekilde karşılık veriyor" ifadelerine yer verdi.
Husilerin sözde hükümetindeki Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin el-İzzi de X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, "Ülkemiz, ABD ve İngiliz gemileri, denizaltıları ve savaş uçakları tarafından büyük bir saldırıya maruz kaldı. Hiç şüphesiz ABD ve İngiltere, bu bariz saldırganlığın tüm vahim sonuçlarına ağır bir bedel ödemeye hazırlanmak zorunda kalacak." ifadelerini kullandı.
Yemenli yetkili Abdülkadir el-Mortada, "Yemen'e karşı Amerikan-Siyonist-İngiliz saldırganlığı sonucu birçok kentte saldırı düzenlendi" açıklamasını yaptı.
Husilere bağlı SABA haber ajansı da haberinde başkent Sana, Hudeyde, Sada ve Zemar kentlerinin "ABD saldırganlığına" maruz kaldığı bilgisini paylaştı.
Yemen'deki yerel kaynaklar, ABD ve İngiliz savaş uçakları gece saatlerinde Yemen'in Sana, Hudeyde ve Taiz kentlerinde bazı noktalara hava saldırısı düzenlediğini duyurmuştu. Saldırılara ilişkin detaylı bilgi paylaşılmazken, düzenlenen hava saldırılarına ilişkin sosyal medya hesaplarından görüntülere yer verilmişti.
HİZBULLAH VE İRAN'DA KINAMA GELDİ
Saldırıların ardından İran ve Hizbullah'tan arka arkaya açıklamalar geldi... Lübnan Hizbullah'ı saldırıları kınarken, "Amerikan saldırganlığı tekrar ABD'nin Gazze'de ve bölgede siyonist düşmanın yarattığı trajedi ve soykırımla tamamen ortak olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi" açıklamasını yaptı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kanaani de İran'ın ABD-İngiltere'nin saldırılarını çok sert bir şekilde kınadığını duyurdu. Açıklamada, "Bu sabah ABD ve Birleşik Krallık tarafından Yemen'in çeşitli şehirlerine düzenlenen askeri saldırıları şiddetle kınıyoruz. Bunu Yemen'in egemenliği ve toprak bütünlüğünün açık bir ihlali ve uluslararası yasa, yönetmelik ve hakların ihlali olarak değerlendiriyoruz" denildi.
SON DÖNEMDE SALDIRILARIN DOZU ARTMIŞTI
Son dönemlerde Yemen'deki Husilerin, İsrail'in Gazze'ye saldırılarına karşılık ticari gemilere yönelik eylemlerinin ardından çok sayıda gemicilik şirketi Kızıldeniz'deki seferlerini durdurma kararı almıştı.
Pentagon, 6 Aralık 2023'te Yemen'deki Husi güçlerinin Kızıldeniz'deki ticari gemilere yönelik saldırılarına karşı uluslararası "Deniz Görev Gücü" kurulması için görüşmeler yaptıklarını bildirmiş, 18 Aralık'ta da "Refah Muhafızı Operasyonu" adında çok uluslu misyon oluşturulduğunu duyurmuştu.
Husilerin saldırıları, Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sinin yapıldığı Süveyş Kanalı'ndan geçişleri tehlikeye atarken, Kızıldeniz'de ticari gemilerin uğradığı saldırılar ve şirketlerin pes peşe aldığı kararlar, küresel ekonomide yeni bir "tedarik zinciri krizi"nin başlayacağına ilişkin endişeleri artırmıştı.